ข้อควรรู้ “ฝ้าตื้น” เจาะลึกปัญหาผิว พร้อมแนวทางรักษาฝ้าอย่างถูกวิธี

ปัจจุบันปัญหาฝ้าลึก ฝ้าตื้นเกิดได้จากสาเหตุหลัก 2 ปัจจัยด้วยกัน ได้แก่ ปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ทั้งด้านร่างกายและสภาพจิตใจ โดยเบื้องต้นสามารถพิจารณาสาเหตุหลักของการเกิดฝ้าตื้นได้ดังนี้

• อายุ

บุคคลที่อยู่ในช่วงอายุ 30-40 ปีขึ้นไปมีโอกาสเกิดฝ้าตื้นสูง เนื่องจากเซลล์ผิวเริ่มเสื่อมสภาพลงและเริ่มมีโอกาสที่ผิวจะระคายเคืองได้ง่ายเมื่อผิวถูกกระตุ้นจากแสงแดดหรือมลภาวะ นอกจากนี้ ผิวในช่วงอายุดังกล่าวจะเริ่มผลัดเซลล์ผิวได้น้อยลง เซลล์ผิวที่ตายแล้วจึงถูกขจัดออกช้าลง ส่งผลให้มีจุดด่างดำ รอยหมองคล้ำ สีผิวไม่สม่ำเสมอทั่วบริเวณ

• ระดับฮอร์โมน

การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนส่งผลเกิดฝ้าตื้นได้เช่นกัน เนื่องจากฮอร์โมนจะกระตุ้นการผลิตของเม็ดสีเมลานินในชั้นผิวหนัง โดยเฉพาะฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) นอกจากนี้ ในช่วงมีประจำเดือนหรือภาวะตั้งครรภ์ยังส่งผลให้ฮอร์โมนอยู่ในระดับไม่สมดุลสูง ทำให้เพศหญิงมีแนวโน้มเป็นฝ้าได้ง่ายกว่าเพศชาย

• แสงแดด

หนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดฝ้าตื้นได้ง่ายคือ ผิวโดนแสงแดดเป็นระยะเวลานาน เนื่องจากรังสี UVA และ UVB สามารถกระตุ้นให้เซลล์ผิวผลิตเม็ดสีเมลานินมากขึ้นได้ หากไม่ทาครีมกันแดดหรือใช้อุปกรณ์กันแดดก็สามารถกระตุ้นให้เกิดฝ้าได้ง่าย อีกทั้งการสัมผัสรังสีจากแสงหน้าจอโทรศัพท์หรือคอมพิวเตอร์เองก็สามารถกระตุ้นให้เกิดฝ้าได้เช่นกัน

• พันธุกรรม

พันธุกรรมเป็นปัจจัยภายในที่สามารถหลีกเลี่ยงได้ยาก เนื่องจากผู้ที่มีบุคคลในครอบครัวเป็นฝ้าตื้น บุตรในครอบครัวอาจมีแนวโน้มเป็นฝ้าสูง โดยผู้ที่มีผิวสีเข้มจะมีโอกาสเป็นฝ้าได้ง่ายกว่าผิวสีอื่น ๆ 

• ความเครียด

อีกหนึ่งสาเหตุที่กระตุ้นให้ระบบของฮอร์โมนทำงานผิดปกติจนเกิดฝ้าตื้นนั้นมาจากความเครียดสะสม เมื่อฮอร์โมนทำงานผิดปกติจะยิ่งส่งผลให้ระดับฮอร์โมนเสียสมดุล และกระตุ้นการผลิตของเม็ดสีเมลานินออกมามากขึ้น นอกจากนี้ ความเครียดยังส่งผลต่อระบบอื่น ๆ ในร่างกายซึ่งอาจนำมาสู่การเกิดโรคแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ เช่น ความดันโลหิตสูง โรคกระเพาะ ไมเกรน ฯลฯ

• การใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวและเครื่องสำอาง

ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวและเครื่องสำอางที่มีส่วนผสมจากสารกลุ่มพาราเบน สารเคมี หรือน้ำหอม มีส่วนกระตุ้นให้เกิดการผลิตของเม็ดสีเมลานินเพิ่มได้ นอกจากนี้ส่วนผสมบางชนิดอาจก่อให้เกิดอาการระคายเคืองจนทำให้ผิวบอบบางลงและไวต่อแสงแดดมากกว่าปกติ ทำให้มีโอกาสเกิดฝ้าตื้นได้ง่าย

• การใช้ยาบางชนิด

การใช้ครีมทาผิวเร่งขาวที่มีส่วนผสมของกลุ่มยาบางชนิดอย่างยาที่มีปฏิกิริยาไวต่อแสง (Phototoxic Drugs) หรือยาทากลุ่มไฮโดรควิโนน (Hydroquinone) สามารถทำให้เกิดฝ้าตื้นได้ อีกทั้งการรับประทานยาคุมกำเนิดที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนทำให้เกิดฝ้าตื้นฝ้าลึกได้เช่นกัน